ولوو یکی از خوشنامترین برندهای اتوبوس، خودروهای سنگین و سواری است که از سالهای دور در بازار کشور ما نیز حضور داشته و بخش مهمی از ناوگان حمل و نقل باری و مسافری را تشکیل داده است. شروع فعالیت ولوو بهعنوان تولیدکننده بلبرینگ به سال 1915 باز میگردد، با این حال تولید خودروها در این شرکت از سال 1927 آغاز شد و از آن زمان تابهحال، ولوو یکی مهمترین تولیدکنندگان خودروهای مختلف در سراسر جهان بوده است.
نام ولوو به معنی "غلطنده" است که اشاره به فعالیت اولیهی شرکت یعنی تولید بلبرینگ دارد. پس از تغییرات استراتژیک شرکت و شروع تولید خودروهای سواری، تنها به فاصلهی یک سال اولین کامیون ولوو نیز از خط تولید خارج شد. تا پایان دههی 30 میلادی بیش از 600 دستگاه خودرو و کامیون از خط تولید شرکت واقع در شهر گوتنبرگ سوئد خارج شدند تا این که در 1934 (1313 شمسی) اولین اتوبوس ولوو نیز پا به عرصه وجود گذاشت. B1 نام این اتوبوس بود (ولوو هنوز سنت استفاده از حرف B را در نامگذاری اتوبوسهایش رعایت میکند) که مورد توجه قرار گرفت، اما به دلیل شروع جنگ جهانی دوم فعالیتهای این خودروساز هم مانند تمام خودروسازهای اروپایی و آمریکایی متوقف و تولید ادوات و تجهیزات نظامی جایگزین آنها گشت.
پس از پایان جنگ ولوو فعالیتهایش را از سر گرفت و با نسل جدیدی از محصولات، حضور قدرتمندانهای را نه فقط در بازارهای اروپا که در سطح جهانی دنبال کرد. خودروهای سواری ولوو خیلی زود به عنوان ایمنترین خودروهای جهان مشهور شدند و ایمنی که ناشی از طراحی خاص محصولات این شرکت بود، به عنوان اصلیترین ویژگیهای محصولات ولوو مورد توجه قرار گرفت. در سال 1968 بخش اتوبوس های ولوو پس از توسعه و گسترشهایی که به خود دید از سایر بخشهای این شرکت جدا شد و واحد مستقلی را در شهر گوتنبرگ به خود اختصاص داد. در سال 1999 این شرکت با دیگر هموطن سوئدیاش اسکانیا ادغام شد. پس از آن بخش سواری نیز ولوو به فورد فروخته شد و تا مدتها تحت سایهی این برند آمریکایی به فعالیت ادامه داد.
اتوبوسهای ولوو در سایتهای تولیدی متعددی از آسیا گرفته تا آمریکای جنوبی، هند و استرالیا تولید میشوند. اتوبوسهایی که تنها به نمونههای بین شهری محدود نمیشوند، بلکه ولوو در زمینه تولید اتوبوسهای شهری و به خصوص نمونههای هیبریدی (ترکیبی از پیشرانه دیزلی و برقی که به کاهش مصرف سوخت و آلایندهها منجر میشود) و الکتریکی نیز شهرت بهسزایی دارد.
در ایران نیز ولوو از سال 1370 با تاسیس رانیران بهعنوان مونتاژکننده محصولات این شرکت، حضور فعالی در ایران داشته است. محصولات ولوو در ایران به طور دائم در رقابت با دیگر هموطنشان اسکانیا و همینطور مان آلمان بودهاند. بهعقیده برخی مالکین محصولات ولوو به طور کلی از ایمنی و راحتی وقابل قبولی برخوردارند، با این حال هزینههای جانبی بالاتری دارند و در برخی نمونهها عملکرد ضعیفتری را در بخش موتور از خود نشان میدهند.
ولووی سوئد اکنون دو مدل B11R و B8R را در خط تولید خود دارد. با این همه هنوز این دو محصول وارد بازار کشورمان نشدهاند و رانیران به تولید نمونههای قدیمیتر مشغول است. پس از تجربه تولید B10M در سالهای ابتدایی دههی هفتاد، رانیران به سراغ سری B12 رفت و تا سال1382 آن را نیز تولید نمود. پس از آن سری B7R نسل 2 جایگزین گردید و تا سال 86 بر روی خط تولید شرکت باقی ماند. پس از آن نسل 3 سری B7R جایگزین نسل قبلی گردید اما تنها تا سال 1388 تولید گردید. هرچند که زمزمههایی مبنی بر تولید دوباره این سری توسط رانیران شنیده میشود اما فعلا تنها محصول این شرکت سری جدیدتر B9R است که در ادامه مروری بر مشخصات آن خواهیم داشت:
سری B9R:
سری B9R یکی از ردههای پر طرفدار اتوبوسهای بین شهری ولوو است که علاوه بر ایران در کشورهایی چون چین،هند، سنگاپور، برزیل هم عرضه میشود. با داشتن طولی در حدود 13 متر و تحمل وزن ناخالص 19 تُنی، این سری انعطافپذیری بالایی برای چیدمانهای مختلف صندلی و ردههای تجهیزاتی و رفاهی دارد. در حال حاضر، رانیران B9R را در سه گونهی توریستی، توریستی VIP و توریستی VIP مانیتوردار روانهی بازار میکند. همانطور که از این نامگذاری برمیآید تفاوتهای این سه گونه در آرایش صندلیها و برخی از امکانات رفاهی است. البته ولوو دست مونتاژکنندهها و تولیدکنندگان محلی را در برخی چیدمانهای خارجی نیز باز گذاشته که نمود این تغییرات را میتوان در تفاوتهای جزئی جلوپنجره، شکل چراغها و یا فریمهای جانبی مشاهده کرد؛ با این حال به لحاظ فنی و تکنولوژیکی تمامی مدلها از یک ساختار بهره میبرند.
پیشرانههای درنظر گرفته شده برای بازارهای مختلف مطابق با استانداردهای یورو 5 و یا پوششدهنده یورو4/یورو 3 است که نمونههای عرضهشده توسط رانیران از نوع دوم است. قدرت این پیشرانهها میتواند 340 یا 380 اسب بخار باشد که طرف ایرانی سراغ گونه قدرتمندتر رفته است. حداکثر گشتاور 1700 نیوتونمتری برای به حرکت درآوردن این اتوبوس دوازده و نیممتری کاملا کافی است. گیربکس اتوماتیک AT2412C با دوازده دنده جلو و چهار دندهی عقب علاوه بر قابلیت تعویض به صورت دستی، دارای برنامهریزی خاص برای کاهش مصرف سوخت نیز هست.
سیستم تعلیق با کنترل اتوماتیکی و میل موجگیر عملکرد خوبی از خودش نشان میدهد تا در پستی و بلندیهای جاده سرنشیان تا حد ممکن کمتر تحت تاثیر قرار بگیرند.
ترمز ضدقفل (ABS) با توزیع الکترونیکی نیروی ترمز (EBS) در کنار سامانه کنترل کششی (TCS) و ضد لغزش (ASR) تجهیزات ایمنی فعال (ایمنی پیش از تصادف) سری B9R را تشکیل میدهند. همینطور برای بالا رفتن از سربالاییهای تند و یا پایین آمدن از سراشیبیهای تُند، سامانه صعود/نزول (HAS) به کمک راننده میآید.
اتوبوسهای VIP سری B9R که در حال حاضر با آرایش صندلیهای 25 تایی عرضه میشوند از امکاناتی چون: یخچال ، قهوه جوش، آبسردکن، 2 عدد کپسول آتشنشانی، سیستم تهویه مطبوع شامل کولر، شوفاژ و بخاری سقف با کنترل اتوماتیک دما، سیستم کامل صوتی و تصویری برای مسافران شامل 2 عدد LCD ثابت با قابلیت پخش شبکههای تلویزیونی، ساعت و دماسنج داخل و خارج اتوبوس ، پیامنما در داخل، چراغهای خواب LED سالن مسافری با طراحی نور ملایم، باند اختصاصی پخش صدا برای هر مسافر، چراغ مطالعه سالن مسافری، کلید برقراری ارتباط با مهماندار در دسترس هر مسافر و آنتن تلویزیون برای سالن مسافری ارائه میشوند.